woensdag 30 augustus 2023

Sint-Janskruid

SINT-JANSKRUID (Hypericum perforatum)

-	Sint-janskruid (Hypericum perforatum)	-
Rijk	Planten	Plantae
Stam	Landplanten	Embryophyta
Klasse	Zaadplanten	Spermatopsida
Orde	-	Malpighiales
Familie	Hertshooifamilie	Hypericaceae
Geslacht	Hertshooi	Hypericum
Soort	Sint-janskruid	Hypericum perforatum

Het sint-janskruid (Hypericum perforatum) is een plant uit de hertshooifamilie (Hypericaceae). De vaste plant komt van nature oorspronkelijk voor in Europa, maar is van daaruit verder verspreid. Het kruid bloeit rond het Sint-Jansfeest op 24 juni, de tijd dat de zon op zijn hoogst staat, met gele bloemen die dan ook worden geoogst. De soort is al lang in gebruik als geneeskrachtig kruid en is als plantaardig antidepressivum verkrijgbaar. Beschrijving De plant wordt 20-85 cm hoog en heeft een ronde stengel met tot twee smalle lijsten. De kale, elliptisch tot eironde, gaafrandige, 1,5-3 cm lange bladeren hebben talrijke doorzichtige punten en een stompe bladvoet. De doorzichtige puntjes zijn gevuld met etherische olie. Sint-janskruid bloeit van juni tot september met gele bloemen. De kroonbladen zijn 1-1,6 cm lang. De kelkbladen zijn lancetvormig, spits en gaafrandig. De kroonbladen hebben weinig zwarte punten. De bloeiwijze is een tuil. De vrucht is een doosvrucht met, uitsluitend lange, klierstrepen (vittae). De plant komt voor op droge, grazige, voedselrijke plaatsen langs wegen, spoorwegen en struikgewas.

NIKON Z 5 ƒ/10 1/320 105 mm ISO 800
19 augustus 2023

NIKON Z 5 ƒ/10 1/250 105 mm ISO 800
19 augustus 2023

NIKON D5300 ƒ/10 1/800 78 mm ISO 640
24 juni 2020

NIKON D5300 ƒ/10 1/640 100 mm ISO 640
24 juni 2020

Wilde cichorei

WILDE CICHOREI (Cichorium intybus)

-	Wilde cichorei (Cichorium intybus)	-
Rijk	Planten	Plantae
Stam	Landplanten	Embryophyta
Klasse	Zaadplanten	Spermatopsida
Orde	-	Asterales
Familie	Composietenfamilie	Asteraceae
Geslacht	Cichorei	Cichorium
Soort	Wilde cichorei	Cichorium intybus

Wilde cichorei of wegenwachter (Cichorium intybus) is een overblijvend kruid uit de composietenfamilie (Asteraceae). Kenmerken De plant is 30-120 cm hoog, heeft een sterke penwortel en een sterk vertakte stengel. De 3-5 cm grote bloemhoofdjes zijn lichtblauw en bevatten alleen lintbloemen. Het hoofdje is enkel in de ochtend geopend. De vruchten zijn nootjes. Deze zijn 2-3 mm lang en hebben een schubbig pappus. Voorkomen Van oorsprong komt de plant uit het Middellandse Zeegebied. In Nederland en België is de plant echter al vele eeuwen lang aanwezig en waarschijnlijk door de Romeinen meegebracht. Cichorei komt voor in wegbermen, maar ook langs dijken, in droog grasland, bij muren en op vuilnisbelten kan ze worden aangetroffen. De bloeiperiode loopt van juli t/m augustus. Naam wegenwachter De volksnaam wegenwachter (Duits: Gemeine Wegwarte) verwijst naar het voorkomen van de plant in grote aantallen in bermen langs wegen. Voeding De gemalen wortels werden, vooral in de negentiende eeuw en in de periode van de Tweede Wereldoorlog, als koffiesurrogaat gebruikt vanwege het hoge gehalte aan inuline. Nu wordt cichorei weer op vrij grote schaal verbouwd voor de productie van inuline. Hiervoor zijn verschillende rassen geselecteerd die een betere wortelvorm, een hogere wortelproductie en een hoger gehalte aan inuline hebben dan de oorspronkelijk wilde cichorei. De jonge cichoreibladeren hebben een licht bittere smaak en kunnen in het voorjaar worden gebruikt in salades. Ook kunnen ze gekookt worden gebruikt. Tijdens het paasfeest worden de bladeren gegeten bij gebraden lam. Ook de bloeistengels kunnen gekookt gebruikt worden.

NIKON Z 5 ƒ/8 1/100 70 mm ISO 800
17 augustus 2023

NIKON D5300 ƒ/9 1/400 400 mm ISO 250
5 augustus 2021

NIKON Z 5 ƒ/8 1/60 70 mm ISO 800
17 augustus 2023

NIKON D5300 ƒ/9 1/400 400 mm ISO 250
5 augustus 2023

Bruin blauwtje

BRUIN BLAUWTJE (Aricia agestis)

-	Bruin blauwtje (Aricia agestis)	-
Rijk	Dieren	Animalia
Stam	Geleedpotigen	Arthropoda
Klasse	Insecten	Insecta
Orde	Vlinders	Lepidoptera
Familie	Kleine pages, vuurvlinders en blauwtjes	Lycaenidae
Geslacht	-	Aricia
Soort	Bruin blauwtje	Aricia agestis

Het bruin blauwtje (Aricia agestis) door sommige auteurs in het geslacht Plebejus geplaatst) is een vlinder uit de familie van de kleine pages, vuurvlinders en blauwtjes (Lycaenidae). Kenmerken Er is gemakkelijk verwarring mogelijk met het vrouwtje van het icarusblauwtje, dat ook bruine vleugels heeft. Het bruin blauwtje heeft op de onderzijde van de voorvleugel echter geen vlekje aan de basis van de vleugel, het icarusblauwtje wel. Ook ligt de bovenste van de twee vlekjes aan de voorrand van de achtervleugel bij het bruin blauwtje dicht tegen de bovenste rij van vlekjes, terwijl die bij het icarusblauwtje een stuk lager ligt. Verspreiding en leefgebied Het bruin blauwtje komt algemeen voor in Centraal- en Zuid-Europa, op warme graslanden, heiden en duinen. Als zwerver en dwaalgast kan de vlinder worden aangetroffen in Nederland en België. In het kustgebied komt de vlinder als standvlinder voor. Het bruin blauwtje profiteert van de opwarming van de aarde en doet dit niet onopgemerkt. In 2012 vloog de soort in het Verenigd Koninkrijk 79 kilometer noordelijker dan 20 jaar daarvoor. Maar niet alleen in de UK gaat het haar voor de wind, ook in de rest van Europa doet ze het zeer goed. De vliegtijd is van mei tot en met oktober. Waardplanten De waardplanten zijn reigersbek en zonneroosjes.

NIKON Z 5 ƒ/9 1/1000 105 mm ISO 800
16 augustus 2023

NIKON Z 5 ƒ/11 1/160 105 mm ISO 800 Bruin blauwtje (Aricia agestis) - 2023-08-19 - (14-18-32).jpg 5,6 MP 2725 × 2043
19 augustus 2023

NIKON Z 5 ƒ/11 1/160 105 mm ISO 800
19 augustus 2023

NIKON Z 5 ƒ/11 1/320 105 mm ISO 800
19 augustus 2023

NIKON Z 5 ƒ/8 1/640 200 mm ISO 800
22 augustus 2023

dinsdag 8 augustus 2023

Parelamaniet

PARELAMANIET (Amanita rubescens)

-	Naam	-
Rijk	Schimmels	Fungi
Stam	Steeltjeszwam	Basidiomycota
Klasse	-	Agaricomycetes
Orde	Plaatjeszwam	Agaricales
Familie	-	Amanitaceae
Geslacht	Amaniet	Amanita
Soort	Parelamaniet	Amanita rubescens

De parelamaniet (Amanita rubescens) is een mits gekookt goed eetbare paddenstoel die behoort tot de familie Amanitaceae. Rauw is de paddenstoel giftig. De paddenstoel wordt vaak aangetast door insecten.

Kenmerken hoed De 3 tot 15 cm brede, gladde hoed van de paddenstoel is vleeskleurigbruin tot roodbruin en bedekt met witachtige tot felrode stippen afkomstig van het velum. De stippen kunnen door de regen eraf spoelen wat de herkenbaarheid doet afnemen. De jonge hoed is bolrond en wordt later gewelfd tot vlak. De rand van de hoed heeft geen ribbels.

lamellen De lamellen zijn wit en krijgen na beschadiging roodbruine vlekken.

steel De 7 tot 12 cm lange en 1 tot 2 cm brede steel is wit met roodbruine vlekken of strepen. Het manchet is fijn geribbeld. De steel is onderaan uivormig verdikt. Ook bevat een steel een vlezige ring die verticaal gestreept is.

geur Het vlees heeft en witte kleur en een zwakke geur.

voet De knolvoet kan kleine wratjes bevatten.

sporen De sporen zijn glad, ovaal, amyloid, wit en ongeveer 6–10,5 x 4–7µm groot. De basidia zijn 4-sporig zonder gespen. De hyfen zijn 2 tot 7 µm hoog.

Mogelijke verwisseling De parelamaniet kan zeer gemakkelijk verwisseld worden met de giftige panteramaniet. Bij beschadiging verkleurt het weefsel van de parelamaniet rozerood tot roodachtig, terwijl dat van de panteramaniet niet verkleurt. Ook bij ouder worden verkleurt de parelamaniet naar deze kleur. In de volksmond wordt de parelamaniet dan ook "blozer" genoemd.

Ook kan de parelamaniet verwisseld worden met de giftige Amanita regalis en de eetbare Amanita spissa.

Leefomgeving De parelamaniet is te zien vanaf juni tot in de herfst. De paddenstoel is niet kieskeurig qua standplaats en komt voor in loofbossen en naaldbossen. De panteramaniet vormt mycorrhiza met verschillende loof- en naaldbomen.

NIKON Z 5 ƒ/8 1/100 105 mm ISO 3200
6 augustus 2023

NIKON D5300 ƒ/8 1/320 27 mm ISO 800
6 juli 2020

NIKON D5300 ƒ/8 1/400 140 mm ISO 800
6 juli 2020

Bitterzoet

BITTERZOET (Solanum dulcamara)

-	Bitterzoet	-
Rijk	Planten	Plantae
Stam	Landplanten	Embryophyta
Klasse	Zaadplanten	Spermatopsida
Orde	-	Solanales
Familie	Nachtschadefamilie	Solanaceae
Geslacht	Nachtschade	Solanum
Soort	Bitterzoet	Solanum dulcamara

Bitterzoet (Solanum dulcamara) is een vrij algemeen voorkomende, vaste plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Volksnamen zijn dolbessen-hout, elf-rank, hoe-langer-hoe-liever, klimmende nachtschade en qualster.

Botanische aspecten De stengels zijn dun, rankend en aan de basis verhout. De plant windt zich meestal om andere planten. Hierbij kan de plant een lengte van 4 m bereiken, hoewel 1-2 m gebruikelijker is. De bloeiwijze is een enkelvoudig gevorkt bijscherm. De 1-1,5 cm grote paarsblauwe (zelden witte) bloemen bestaan uit vijf aan de voet vergroeide kroonbladen. De plant bloeit van juni tot september in trosjes of groepjes van drie tot twintig stuks. De bloemen zijn hangend, stervormig, met vijf kroonbladen en gele vergroeide meeldraden. De 1 cm grote bessen zijn eerst groen, dan geel, later rood. Ze zijn in rijpe vorm zacht, eetbaar voor vogels, maar giftig voor mensen. De vogels spelen dan ook een belangrijke rol bij de verspreiding van zaden.

De 4-12 cm lange bladen zijn pijlvormig of langwerpig, vaak iets gelobd aan de basis, met een bladsteel tot 3 cm. Zoals bij vrijwel alle Solanum-soorten zijn de bladen giftig.

Bitterzoet bevat meerdere glycosiden. Indien men op de stengel kauwt proeft men eerst de bittere smaak van de glycosiden, maar doordat deze door het speeksel worden ontleed en er sacharose vrijkomt, komt de zoete smaak naar voren. Vandaar de naam. Ook in de soortaanduiding (dulcis betekent "zoet" en amaris betekent "bitter"), in de Engelse naam Bittersweet en in veel andere talen komen we dit tegen. De stengels bevatten ook alkaloïden.

NIKON Z 5 ƒ/8 1/800 105 mm ISO 800
6 augustus 2023

Metellina (Geslacht)

METELLINA (Geslacht)

-	Metellina (Geslacht)	-
Rijk	Dieren	Animalia
Stam	Geleedpotigen	Arthropoda
Klasse	Spinachtigen	Arachnida
Orde	Spinnen	Araneae
Familie	Strekspinnen	Tetragnathidae
Geslacht	-	Metellina
Soort	-	-

Metellina is een spinnengeslacht uit de familie strekspinnen (Tetragnathidae).

Het geslacht omvat de volgende soorten:

Soorten Metellina curtisi (McCook, 1894) Metellina kirgisica (Bakhvalov, 1974) Metellina mengei (Blackwall, 1870) Metellina merianae (Scopoli, 1763) Metellina merianae celata (Blackwall, 1841) Metellina mimetoides Chamberlin en Ivie, 1941 Metellina orientalis (Spassky, 1932) Metellina segmentata (Clerck, 1757)

NIKON Z 5 ƒ/9 1/640 105 mm ISO 800
6 augustus 2023

NIKON Z 5 ƒ/9 1/500 105 mm ISO 800
6 augustus 2023

NIKON Z 5 ƒ/9 1/1000 105 mm ISO 800
6 augustus 2023

Elzenhaantje

ELZENHAANTJE (Agelastica alni)

-	Elzenhaantje	-
Rijk	Dieren	Animalia
Stam	Geleedpotigen	Arthropoda
Klasse	Insecten	Insecta
Orde	Kevers	Coleoptera
Familie	Bladkevers	Chrysomelidae
Geslacht		Agelastica
Soort	Elzenhaantje	Agelastica alni

Het elzenhaantje (Agelastica alni) is een kever die behoort tot de familie van de bladkevers (Chrysomelidae). De wetenschappelijke naam van de soort is, als Chrysomela alni, in 1758 door Carl Linnaeus gepubliceerd.

Kenmerken Dit 6 tot 7 mm lange kevertje heeft een blauwzwarte kleur met een mooie glans. De larven zijn zwart en hebben twee rijen behaarde wratten.

Leefwijze Het is het belangrijkste bladetende insect op de els. De kever komt ook voor op populier, hazelaar en wilg. Incidenteel wordt het dier ook wel op fruitbomen gezien. De kevers van het elzenhaantje overwinteren in de bodem en onder bladeren en afgestorven plantenresten. Van april tot juni komen ze voor op de bladeren van vooral de els. Hierin worden ronde tot langwerpige gaten gevreten. Ze kunnen enorme schade aanrichten. De bestrijding bestaat uit het inzetten van insectenetende vogels. Door afgevallen bladeren op te ruimen kan de aantasting verminderen.

Voortplanting De vrouwtjes leggen tot 900 oranje eitjes, die aan de onderkant van het blad worden afgezet. Uit de eitjes komen na 5 tot 14 dagen olijfgroene later zwart wordende keverlarven, die zich na drie weken, vanaf juli, op de grond onder afgestorven plantenresten gaan verpoppen. Na 8 tot 11 dagen komt de nieuwe generatie kevertjes uit de poppen.